Niewiadomych wciąż jest sporo, ale eksperci zebrani na wrześniowym Property Forum 2021* przekonują: apetyt na biura wraca.

Na początku pandemii nie brakowało głośnych opinii znanych przedstawicieli rynku komercyjnego, którzy byli przekonani, że praca w biurach stała się przeszłością. Tymczasem po kilku niepewnych kwartałach, renegocjacjach umów najmu i przestojach na budowie okazuje się, że pracownicy chcą powrotu do biur. Na taki stan rzeczy wskazują wyniki badań przeprowadzonych wewnątrz przedsiębiorstw. Według firmy Skanska chęć pracy tylko z domu wyraziło 10 do 15 proc. zapytanych osób. Znaczna większość woli częściową lub całkowitą pracę na miejscu, w firmie.

Co więcej, na tym samym zależy ich pracodawcom – w niektórych branżach zauważono bowiem spadek produktywności i kreatywności pracowników. To z kolei oddziałuje na wizerunek firmy. Zwłaszcza w przypadku wdrażania nowych osób okazuje się, że zdalne przekazywanie obowiązków nie wystarcza. Potrzebny jest realny kontakt.

Czy biura mają przyszłość? Tak, oczywiście mają. Od II kwartału tego roku widzimy znaczne ożywienie na rynku. Najemcy wracają – wskazała podczas czwartkowej konferencji Katarzyna Zawodna-Bijoch, prezeska, CEO spółki biurowej Skanska w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Dodała jednak, że podpisane umowy jak na razie nie odzwierciedlają poziomu aktywności na rynku biurowym.

Postpandemiczne biura – trend w kierunku lepszej jakości

Uczestnicy konferencji zauważyli, że najemcy zaczęli w inny sposób postrzegać biuro. Dziś nie wystarczy samo zapewnienie miejsca do pracy. Chodzi o stworzenie takiej przestrzeni, która sprawi, że pracownicy będą chcieli wykonywać swoje obowiązki stacjonarnie. Spełnianie wymagań najemcy nie będzie już tylko dobrą praktyką wykonawców biur, ale obowiązującą normą. W oczekiwaniach klientów pojawiły się kwestie takie jak potrzeba zadbania o bezpieczeństwo sanitarne, chęć większego wykorzystania nowych technologii w budownictwie, a następnie w użytkowaniu przestrzeni, zapewnienie oferty punktów usługowych w biurowcu i przede wszystkim zagwarantowanie elastyczności w umowach najmu i ewentualnego podnajmu.

Wszyscy oczekują, że umowy będą maksymalnie krótkie, ale te benefity z nich wynikające będą maksymalnie duże – podsumował Sebastian Suchodolski, Head of Leasing w Cavatina Holding.

Jaki będzie 2022 rok?

Choć inwestorzy wskazują, że spodziewają się dalszej poprawy na rynku komercyjnym, zaznaczają jednocześnie, że należy przygotować się na ograniczoną podaż budynków biurowych. Koszty budowy rosną, działki drożeją, a konkurencja między deweloperami mieszkaniowymi a biurowymi stopniowo się zaostrza. Jednak w obliczu faktu, iż na rynku pojawiają się nowe firmy oferujące nawet tysiące miejsc pracy, oczekiwany scenariusz zakłada zmniejszenie liczby pustostanów w sektorze komercyjnym. Zmianie mogłyby ulec również czynniki decydujące o wyborze gruntu pod budowę biurowca. Niewykluczone, że lokalizacja wobec dostępu do wykwalifikowanych pracowników straci na znaczeniu.

*Konferencja Property Forum 2021 odbyła się w dniach 2-3 września w Warszawie. Jej organizatorem była Grupa PTWP SA.