Był czas, w którym niektórzy przedstawiciele rynku nieruchomości komercyjnych prognozowali koniec biur stacjonarnych. Jakie są Pani obserwacje rynkowe?
Na początku pandemii żyliśmy w niepewności o to, co będzie dalej. To był trudny czas i dla pracowników, i dla pracodawców. Z drugiej strony był to też czas bardzo kreatywny. Nauczyliśmy się wielu rzeczy. Rozwój technologii i komunikacji posunął się znacznie do przodu. Zrozumieliśmy, że część pracy można wykonać w domu, z różnych względów. To jednak nie znaczy, że biura przestały być potrzebne. Pracodawcy docenili synergię między pracownikami i umiejętność współpracy, która owocuje świetnymi pomysłami. Burza mózgów pozwala nam szybciej dojść do założonego celu. Dlatego na rynku można zaobserwować, że zmieniła się jedynie forma biura, w takim znaczeniu, że pracodawcy lepiej niż kiedyś zaczęli dostrzegać potrzeby swoich pracowników. Oczywiście, że wskutek popularności pracy zdalnej, niektóre biura będą miały mniejsze powierzchnie niż kiedyś, ale to dotyczy raczej pojedynczych przypadków.
W czym w praktyce przejawia się lepsze postrzeganie potrzeb pracowników?
Kiedyś test-fit polegał na tym, by zmieścić jak najwięcej osób na określonej powierzchni. Teraz zupełnie inaczej to wygląda – pracownikom ma być jak najwygodniej. W biurze Tétris od lat stosujemy system tzw. czystego biurka (clean desk policy). Polega to na tym, że biurka nie są przypisane do konkretnych osób. W związku z tym trzeba je zostawiać puste i gotowe dla innego użytkownika. Wszystkie stanowiska są dostosowane do naszych służbowych laptopów, można je zarezerwować, podpiąć się do stacji i po prostu pracować. Nie ma przywiązania do jednego stanowiska. Taki model pracy wymaga również lockersów, czyli zamykanych szafek, w których pracownicy mogą przechowywać swoje osobiste rzeczy. Obecnie na rynku istnieją też specjalne aplikacje, które pozwalają pracownikom rezerwować stanowiska pracy, sale konferencyjne, a nawet miejsca parkingowe. Technologia jest naprawdę niesamowita!
Z raportu Sodexo „Dwa światy – oczekiwania i potrzeby pracowników biurowych oraz fizycznych” wynika, że do powrotu do biur zachęca nas elastyczna formuła pracy. W takim razie, jakie powinno być biuro, by pracownicy chcieli, a nie musieli do niego przychodzić?
Najważniejsze jest zapewnienie nie tyle miejsca do zwykłej biurowej pracy, ile właśnie miejsca do spotkań. Z jednej strony biuro powinno mieć cechy domowe, czyli wygodę, przytulność, przyjazne kolory, a z drugiej powinno dać możliwość komfortowej pracy w skupieniu i zapewnić potrzebną technologię (np. klimatyzowane, wyciszone budki do rozmów). Zawsze mile widziane są też benefity w postaci tego, że w biurze można np. poćwiczyć, czy zjeść dobry lunch.
Dla Millenialsów i Generacji Z bardzo ważne jest też podejście pracodawcy do ochrony środowiska. Czy dbałość o ekologię jest dziś jedną z potrzeb klientów przy tworzeniu biura?
Odniesienie do szeroko rozumianej ekologii pojawia się bardzo często. Dostajemy polecenie, by to, co robimy, miało jak najmniejszy wpływ na planetę. Z tym łączy się też stosowanie zieleni w przestrzeniach biurowych – na ścianach, sufitach czy półkach. Rośliny nawilżają powietrze i mają niezastąpioną funkcję estetyczną. Odchodzimy od zielonych ścian robionych np. z mchu. Wbrew pozorom nie jest to takie proste w utrzymaniu.