EKO Jak zadbać o dobre samopoczucie?

Jak sprawić, aby w firmie pracowało się lepiej?

Odpowiedź na to pytanie padła podczas World Green Building Council – wydarzenia, które zebrało 60 ekspertów z 40 organizacji i 20 krajów.

W Stanach Zjednoczonych nieobecność jednego pracownika w firmie, spowodowana problemami zdrowotnymi to koszt liczący nawet 2,5 tys. dolarów rocznie. W Wielkiej Brytanii zły stan zdrowia psychicznego zatrudnionych generuje dodatkowe wydatki przedsiębiorstw, które sięgają 30 miliardów funtów, z kolei w Austrii niemal 7 miliardów dolarów. Nauka wynikająca z tego zestawienia jest jedna – zdrowy pracownik ma dla firmy ogromną wartość – także ekonomiczną. Z raportu „Health, Wellbeing & Productivity in Offices” wynika, że do zdrowia pracowników wydatnie przyczynia się odpowiednio wyposażone i zaaranżowane biuro w przyjaznym środowisku budynku, zrealizowanym zgodnie z wytycznymi ekologicznych certyfikatów.

Strategia zrównoważonego rozwoju obejmuje kilka obszarów. Jednym z nich jest wybór certyfikowanego budynku biurowego i rozwiązań technicznych, które przełożą się na oszczędności wody czy energii elektrycznej, drugim - wdrożenie programów z obszaru Sustainability edukujących pracowników, że nawet zmiana prostych nawyków przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego. Kolejny obszar to świadomość wpływu zrównoważonych rozwiązań na samych pracowników, ich samopoczucie i wydajność, a w ujęciu długofalowym również na kondycję przedsiębiorstwa. Już właściwa konfiguracja systemów  klimatyzacji przyczynia się do tego, że pracownicy mniej chorują, a mniej zwolnień lekarskich to oszczędność czasu i pieniędzy dla firmy - mówi Ewelina Karpińska, Koordynator ds. Zrównoważonego Rozwoju, Dział Zarządzania Nieruchomościami w Europie Środkowo – Wschodniej, JLL.

Słonecznie i zielono

Biofilia – termin ukuty w roku 1943 wskazuje, że dla wywodzącego się z natury człowieka, kontakt z przyrodą jest konieczny do zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. Tezę tę w odniesieniu do pracy biurowej potwierdzono już ponad 20 lat temu, udowodniając, że pracownicy mający dostęp do „zielonego” widoku czują się mniej sfrustrowani i są bardziej cierpliwi. Ostatnie badania przywołane przez WGBC potwierdzają fakty – w jednym z kalifornijskich call center pracuje się od 7 do 12 proc. szybciej, jeśli można wyjrzeć przez okno i zobaczyć zieleń. Brak dostępu do okien sprawia też, że programiści spędzają 15 proc. więcej czasu na wykonywaniu najważniejszych zadań i 15 proc. dłużej rozmawiają z kolegami przez telefon.

W zielonych, certyfikowanych budynkach dostęp do światła dziennego jest zapewniony na 75 proc. powierzchni biur. Jest to zasługa nie tylko samych okien, które dostosowuje się do głębokości pięter, ale też odpowiednio zaprojektowanej fasady czy zagwarantowania stosownej powierzchni typowego piętra. Wiele zależy także od aranżacji samego biura – ważne jest umiejscowienie biurek przy oknach, łazienek w głębi piętra oraz ograniczanie ilości ścian działowych lub wykonanie ich ze szkła po to, by zyskać jak najwięcej światła - twierdzi Katarzyna Zawodna, prezes Skanska Property Poland.

Zaprezentowane podczas WGBC badania pokazują, że pracownicy mający w biurze dostęp do naturalnego światła, otrzymują go o 173 proc. więcej podczas godzin pracy niż ich koledzy w biurze bez dostępu do okien. Dzięki temu… w nocy śpią średnio 46 minut dłużej, a jakość i wydajność ich snu jest znacznie lepsza, w związku z tym efektywniej funkcjonują podczas dnia. WGBC dowodzi, że na produktywność i zdrowie wpływa wiele czynników: wentylacja i jakość powietrza, wspomniany dostęp do światła dziennego, komfort termiczny, akustyka, aranżacja przestrzeni, zieleń w biurze i wokół niego, kolor ścian oraz bliskość udogodnień.

Przeprowadzka do zielonego budynku może zmniejszyć liczbę godzin nieobecności w pracy spowodowanych chorobami o blisko 40 proc.¹ Taki budynek musi wykazywać się odpowiednimi parametrami, żeby przejść proces certyfikacji środowiskowej. Dla przykładu - ilość świeżego powietrza w pomieszczeniach jest tu nawet o 30-40 proc. większa niż wskazują normy. Żeby zapewnić pracownikom optymalne warunki, można wprowadzić również regulację temperatury w małych strefach. Dzięki temu w zielonym budynku po prostu dobrze się pracuje, a efektywność zespołu może wzrosnąć o 5-15 proc.¹ - komentuje Katarzyna Zawodna.

Aranżacja - integracja

Podczas WGBC poruszone zostały też kwestie związane z aranżacją przestrzeni biurowej. Eksperci zwracają uwagę na podnoszący efektywność i zyskujący na popularności w Polsce system urządzania biur w oparciu o aktywność zespołu (tzw. activity based workplace). Managerowie firmy Plantronics - globalnego producenta sprzętu elektronicznego wykazali, że redukcja liczby sal konferencyjnych z osiemnastu do pięciu, stworzenie miejsc koncentracji, pracy zespołowej, indywidualnych i nieformalnych spotkań zmniejszyły nieobecność w biurze z 12,7 proc. do 3,5 proc. Satysfakcja z miejsca pracy wzrosła od 25 proc. - do nawet 85 proc.

Jako modelowy przykład zastosowania szeregu zielonych rozwiązań, wpływających na efektywność pracowników, uczestnicy WGBC podali zlokalizowany w Warszawie budynek Atrium 1, należący do firmy Skanska. Nowa aranżacja biura była dla naszego zespołu małą rewolucją - musieliśmy odzwyczaić się na przykład od zasiadania przy własnym biurku, co, jak się okazało, robiliśmy i tak dość rzadko. Codziennie mamy za to możliwość wyboru innego miejsca do pracy, bo teraz w ogóle nie ma biurek przypisanych do osób. Dzięki temu zyskujemy m.in. przestrzeń kreatywną, miejsca do pracy cichej, relaksu czy nieformalnych spotkań, a całość aranżacji sprzyja komunikacji i lepszej integracji - wyjaśnia Katarzyna Zawodna.

Dla lepszego samopoczucia pracowników ogromne znaczenie ma też integracja. Badania przeprowadzone w jednym z call center Bank of America wskazały, że zapewnienie wspólnej przestrzeni i możliwości tworzenia koleżeńskich więzi pomiędzy pracownikami doprowadziło do znacznej redukcji stresu oraz spadku rotacji kadr – z 40 do 12 proc. Przyniosło to firmie 15 milionów dolarów oszczędności rocznie w skali całego kraju.

Jednym z ważnych aspektów organizacji przestrzeni biurowej w oparciu o aktywności zespołu jest zapewnienie ergonomii stanowisk pracy. Jak wynika z danych Eurostatu, Polacy należą do najbardziej zapracowanych europejskich narodów – pracujemy 2 godziny tygodniowo dłużej niż statystyczny obywatel UE. Ergonomia rozwiązań biurowych jest podstawą jeśli chcemy uniknąć dolegliwości będących skutkiem długotrwałej pracy przy komputerze. Na dyskomfort fizyczny w biurze skarży się aż 70 proc. pracowników. Ponadto, według opublikowanych niedawno badań pozostawanie w pozycji siedzącej przez wiele godzin zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia czy cukrzycy. Dlatego na popularności zyskują rozwiązania typu sit & stand, czyli stanowiska pracownicze wyposażone w funkcję regulacji wysokości blatu. Pozwalają one na swobodne przejście od pracy siedzącej do stojącej i wprowadzenie większej aktywności w ciągu dnia pracy - uważa Zuzanna Mikołajczyk, Dyrektor Marki i Członek Zarządu Mikomax Smart Office, firmy specjalizującej się w optymalizacji przestrzeni biurowych.

Dyrektor ds. dobrego samopoczucia

Czynniki wpływające na zdrowie i samopoczucie pracowników wymagają szczegółowej analizy. Raport proponuje schemat badania firm, na którym można oprzeć przyszłe wnioski. Pod uwagę należy wziąć sferę organizacyjną, percepcyjną oraz fizyczną. Pierwsza z nich obejmuje czynniki mające bezpośredni wpływ na finanse firm, takie jak absencja, koszty medyczne czy rotacja pracowników. Do sfery percepcyjnej należy zaliczyć odczucia pracowników w odniesieniu do miejsca pracy, które można zmierzyć ankietami, natomiast sfera fizyczna nawiązuje do takich czynników jak na przykład zanieczyszczenie powietrza czy doświetlenie przestrzeni do pracy. Monitorując wszystkie te obszary, pracodawca będzie w stanie określić stan zdrowia, poziom zadowolenia i efektywność swojego zespołu.

Zgromadzeniem wiedzy dotyczącej polepszenia warunków pracy i odpowiednim przełożeniem jej na organizację mogłaby zająć się osoba, zajmująca nowo powstałe stanowisko - „Chief Wellbeing Officer” – czyli Dyrektora ds. Dobrego Samopoczucia lub też Komfortu.