Hałas dokucza pracownikom biur
We współczesnych biurach głównym problemem jest hałas. W badaniu „Zdrowe zielone biura” przeprowadzonym przez PLGBC 1/3 ankietowanych wskazała, że w miejscu pracy przeszkadza im hałas. Jest on elementem rozpraszającym, niezależnie od tego, czy pochodzi z wnętrza budynku czy z zewnątrz. To, jak bardzo hałas dekoncentruje pracowników, zależy od wykonywanego przez nich zadania, cech konkretnej osoby i akustyki przestrzeni. Niemniej jest on traktowany jako czynnik fizyczny, który mocno obniża efektywność pracowników, utrudnia komunikację i koncentrację uwagi.
Hałas oprócz negatywnego wpływu na wykonywane zadania, oddziałuje także na zdrowie pracowników. Powoduje rozdrażnienie i stres, które z kolei mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Często też hałas wpływa na problemy ze snem, a brak odpowiedniego wypoczynku przekłada się zaś na spadek koncentracji. W raporcie PLGBC „Zdrowe zielone biura” czytamy, że wg WHO z zanieczyszczenia hałasem wynikają takie zaburzenia zdrowotne, jak np. chroniczne zmęczenie, arytmia, bóle głowy czy nerwice. Odpowiedzią na hałas są też reakcje fizjologiczne, takie jak choćby wzrost ciśnienia krwi i i zmiana rytmu serca.
Akustyka w normach
Ze względu na negatywny wpływ hałasu na zdrowie i samopoczucie człowieka powinno się dążyć do ograniczenia niepożądanych dźwięków w biurach. W miejscu pracy człowiek spędza bowiem sporo godzin każdego dnia. Jakość środowiska akustycznego regulowana jest poprzez różne normy. Jedną z nich jest PN-N-01307: 1994 „Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku na stanowisku pracy”, która określa maksymalne poziomy hałasu na stanowisku pracy. W pomieszczeniach administracyjnych, biurowych, do prac teoretycznych, opracowywania danych i innych o podobnym przeznaczeniu wynosi on 55 dBA. Pakiet norm PN-B-02151 określa izolacyjność akustyczną budynku. Powinien on być odizolowany od niepożądanych dźwięków płynących z zewnątrz, ale także przed hałasem pogłosowym. Przy projektowaniu, budowie czy modernizacji budynków mają zastosowanie także inne przepisy i normy dotyczące ochrony przed hałasem. Jeśli obiekt dodatkowo stara się o certyfikat ekologiczny również musi sprostać wymaganiom akustycznym i na dodatek, niejednokrotnie standardowe izolacje mogą być wówczas niewystarczające.
Źródła hałasu
Jaki rodzaj hałasu przeszkadza pracownikom? Narzekają oni przede wszystkim na rozmowy telefoniczne współpracowników. Skarży się na nie 55 proc. osób ankietowanych w raporcie „Zdrowe zielone biura” opracowanym przez PLGBC. Respondentom przeszkadzają także rozmowy współpracowników (49 proc.), a także to, że ktoś może słyszeć ich rozmowę (48 proc.). Mniej osób skarży się na hałas zewnętrzny (19 proc.) i mechaniczny, czyli np. dźwięki z instalacji, wentylacji (13 proc.) czy z urządzeń biurowych (12 proc.).
Najtrudniej o dobrą akustykę w biurach typu open space pozbawionych przegród. Z raportu „Zdrowe zielone biura” wynika, że w takiej przestrzeni hałas jest uciążliwy dla 44 proc. badanych. Lepiej jest już w przestrzeni open space z przegrodami i w pokojach współdzielonych. Najmniej hałas przeszkadza osobom pracującym w pokojach prywatnych.
Dobra akustyka
Ważnym elementem biura jest dobra akustyka, w tym np. odpowiedni poziom „hałasu w tle”. Nie może on być za wysoki, lecz powinien redukować niechciane dźwięki. Hałas musi być stłumiony, ale biuro nie może być zbyt mocno wygłuszone, ponieważ wówczas również będzie to męczące dla użytkowników. Jeśli w pomieszczeniu zastosowane będą zbyt silnie pochłaniające dźwięk materiały to osoby w nim przebywające będą odczuwać dyskomfort (tzw. efekt spadającego długopisu – ze względu na brak tła akustycznego nawet huk upadającego na podłogę długopisu jest słyszany ze zdwojoną mocą).
Z nieodpowiednią akustyką architektoniczną związane są takie problemy jak hałas i zła zrozumiałość mowy. To właśnie od niej zależy, co będzie słyszane w danym wnętrzu. W przestrzeni biurowej ważnym wyzwaniem jest zachowanie równowagi pomiędzy potrzebą koncentracji, a potrzebą komunikacji. W osiągnięciu takiego balansu pomaga chociażby powierzchnia podzielona na przestrzenie pracy. Wówczas pracownik wybiera miejsce najwygodniejsze do zrealizowania danego zadania. Odpowiednia akustyka biura sprawia, że pracownikowi nie dokucza zbyt duży hałas, a pomieszczenie zapewnia koncentrację oraz poufność rozmów.
Pokonać nadmierny hałas
Wytyczne akustyczne określane są dla pomieszczeń biurowych w zależności od ich funkcji. W odizolowaniu biura od przenikających z zewnątrz dźwięków, jak i w niwelowaniu hałasu w pomieszczeniu ważną rolę odgrywa izolacyjność akustyczna przegród budowlanych, ścian, stropów, sufitów podwieszanych, a także instalacji. Rolę izolacji akustycznej pełni izolacja cieplna, w którą wyposażone są rurociągi centralnego ogrzewania, dystrybucji wody oraz kanały wentylacyjne. Z raportu „Zdrowe zielone biura” opracowanego przez PLGBC, wynika, że inaczej wygląda sytuacja z rurami kanalizacji bytowej i deszczowej, o które trzeba zadbać na etapie projektowym wybierając odpowiednią izolację akustyczną. Unikając hałasu warto też zadbać o poprawny projekt i montaż wentylacji.
Projektując pomieszczenie do pracy wymagającej dużego skupienia należy ograniczyć przenikanie dźwięków z sąsiednich pomieszczeń czy urządzeń. Pomaga w tym stosowanie przebadanych układów warstw ścian wydzielających pomieszczenia, a także układów: strop – pustka powietrzna – izolacyjny sufit podwieszany. W biurach ważne jest też zadbanie o izolacyjność akustyczną w doborze przegród. Rozwiązanie takie, jak akustyczne sufity pochłaniające i izolujące dźwięki są jednocześnie elementem designu biura, ze względu na wybór form, kolorów i faktur.
Poza izolacją od dźwięków zewnętrznych, ważna jest również dbałość o poziom hałasu w samym pomieszczeniu. Jak czytamy w raporcie „Zdrowe zielone biura” naturalnym zjawiskiem jest pogłos. Ponieważ brak odbić powoduje wrażenie zbyt cichego, „głuchego” wnętrza. W dużych biurach stosuje się nawet kontrolowany szum w tle. Ważny jest dobór materiałów pochłaniających i odbijających dźwięk, które pomogą w uzyskaniu odpowiedniego środowiska akustycznego. Hałas w biurze generowany jest także poprzez urządzenia. W przestrzeniach biurowych warto więc montować jak najcichsze urządzenia (drukarki, niszczarki, itp.). Dobrze jest również umieścić tego typu sprzęty w oddzielnym pomieszczeniu. Na przyjazną akustykę wpływają także tekstylia zastosowane w biurze m.in. wykładzina, tapicerowane przegrody czy miękkie obicia krzeseł biurowych. Ciekawym rozwiązaniem jest również utworzenie w biurze stref ciszy, przeznaczonych do pracy czy na spotkania wymagające skupienia.