Uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego podjęta 25 czerwca 2012 roku (sygn. akt II FPS 2/12) przyniosła korzystne rozstrzygnięcie dla najemców, którzy w wynajmowanych biurach wykonywali na własny koszt prace aranżacyjne i wykończeniowe dostosowujące pomieszczenia do ich wymagań. Tacy najemcy będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu stratę odpowiadającą niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym.
Jakich sytuacji dotyczy uchwała NSA?
Uchwała NSA dotyczy sytuacji, kiedy najemca wynajmujący pomieszczenia dokonuje ich aranżacji (przystosowania) do własnych potrzeb związanych z jego działalnością.
Z podatkowego punktu widzenia nakłady (ulepszenia) ponoszone na adaptację wynajmowanych lokali najemcy mają prawo uznać za inwestycje w obcym środku trwałym, od których mogą oni dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Minimalny okres amortyzacji takich inwestycji wynosi 10 lat, a zatem jeśli umowa najmu biura trwa 10 lat lub więcej, to nakłady zdążą się zamortyzować. Jeśli jednak umowa trwa krócej lub zostanie wcześniej rozwiązana, to część kosztów prac aranżacyjnych może pozostać poza wynikiem podatkowym najemcy.
Często w takich przypadkach umowy najmu nie przewidują możliwości zwrotu przez wynajmującego wydatków poniesionych przez najemcę na ulepszenie lokali lub ich wyposażenie. Takie ustalenia umów najmu wynikają z faktu, iż ulepszenia i wyposażenie jest przystosowane do określonego pomieszczenia, a zdemontowane elementy aranżacji zwykle nie nadają się ani do ponownego wykorzystania ani do sprzedaży. Kwestię rozliczania takich nakładów przepisy kodeksu cywilnego pozostawiają woli stron, które mają w tym zakresie swobodę (kodeks wskazuje tylko określony model rozliczania nakładów dokonanych przez najemcę, który ma zastosowanie, jeśli strony nie umówią się inaczej).
Jak dotychczas brzmiało stanowisko organów podatkowych?
Dotychczas w orzecznictwie sądów administracyjnych istniały rozbieżności, a organy podatkowe w zasadzie jednolicie twierdziły, że najemca nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu niezamortyzowanych inwestycji w obcych środkach trwałych. Jako podstawę takich twierdzeń przytaczano art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.
Organy podatkowe wskazywały, że rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy najmu nie oznacza, że miała miejsce likwidacja środka trwałego rozumiana jako jego zniszczenie lub zużycie. Z tej przyczyny zaprzestanie użytkowania w pełni sprawnego środka trwałego, w związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem umowy najmu, nie jest tożsame z likwidacją tego środka trwałego. Środek trwały nie ulega bowiem likwidacji, a jedynie przestaje istnieć związek przyczynowo-skutkowy między kosztami związanymi z jego adaptacją a przychodami osiąganymi przez najemcę. Zgodnie z tym stanowiskiem niezamortyzowane nakłady nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT (kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1).
- 1
- 2