Placemaking uważany jest za stosunkowo nowe zjawisko w Polsce. Czy rzeczywiście tak jest?
Faktycznie, tworzenie atrakcyjnych przestrzeni miejskich w ramach realizacji komercyjnych można rozpatrywać w charakterze dość nowego trendu na polskim rynku, co najlepiej widać na przykładzie sektora biurowego. Nowoczesne budynki biurowe w Polsce, pomimo że zaczęły powstawać znacznie później niż ich zachodnioeuropejskie odpowiedniki, były w znacznej większości zaprojektowane w sposób kładący nacisk na maksymalizację powierzchni biurowej kosztem innych udogodnień. Takie podejście było powszechne w latach 90-tych oraz na początku XXI wieku, a budynki takie jak warszawski Metropolitan należały do nielicznych wyjątków. Obecnie, takie nastawienie deweloperów w coraz większym stopniu zostaje przewartościowane. Podczas gdy udział powierzchni handlowych i usługowych w budynkach biurowych powstałych w latach 1995-2005 wynosił około 10 proc., obiekty wybudowane po 2005 r charakteryzują się wskaźnikiem na poziomie 15 proc.
Jaka jest rola przestrzeni publicznych?
Ich rolę możemy rozpatrywać dwojako – z punktu widzenia potrzeb miasta i lokalnych społeczności oraz pod kątem wymogów, jakie stawia dziś przed pracodawcami rynek pracy. W pierwszym aspekcie przestrzenie publiczne mają za zadanie ożywiać konkretne fragmenty miasta, integrować ze sobą ludzi i tworzyć miejsca, w których mieszkańcy w przyjemny i atrakcyjny sposób spędzą swój wolny czas. Z kolei drugi aspekt jest związany z koniecznością sprostania nowym oczekiwaniom najemców. Podczas gdy walka o talenty staje się coraz większa, firmy zmuszone są podejmować nowe działania w celu zatrudnienia najlepszych kandydatów. Dzisiejsi pracownicy mają bowiem coraz większe oczekiwania dotyczące miejsca pracy oraz tego, jakie dodatkowe korzyści ono oferuje. Praca w atrakcyjnej wizualnie części miasta, z dostępem do bogatej oferty usługowo-rozrywkowej oraz w dobrze zaprojektowanym otoczeniu, o którym mówi się także w mediach społecznościowych, to jeden z miękkich czynników zyskujących na znaczeniu, w szczególności dla tzw. Millenialsów. Budynki, które zapewniają tego typu dodatkową wartość dla szerszego grona odbiorców, zazwyczaj cieszą się dobra reputacją, jako obiektów sprzyjających komfortowi pracy i otwartych dla lokalnej społeczności. Dlatego też są postrzegane jako dobre miejsca do pracy, co w konsekwencji także wpływa na decyzje lokalizacyjne firm.
Jakimi czynnikami kierują się planiści kreujący przestrzeń miejską?
Najważniejsze jest wyjście naprzeciw grupie docelowej danej przestrzeni, czyli ludziom, którzy będą z niej na co dzień korzystali. Można jednak uznać, że wspólnym elementem każdego projektu placemakingowego są interakcje i to, w jaki sposób animuje on swoich użytkowników.
Czy budynki komercyjne mogą zaoferować atrakcyjną przestrzeń publiczną?
Mogą, a nawet – powinny. To budynki tworzą miejską tkankę i z tego powodu ich wkład w okoliczną przestrzeń powinien być z założenia pozytywny. Projekty komercyjne, w szczególności te pełniące funkcję biurową lub handlową, wraz z ich najbliższym otoczeniem, również tworzą wokół siebie społeczność oraz budują markę atrakcyjnego miejsca spotkań. W przypadku rynku handlowego jest to rezultat zmieniających się potrzeb konsumentów, którzy oczekują od centrów pozytywnych doświadczeń. Zakupy przestały być bowiem celem samym w sobie. Z kolei w przypadku biurowców jest to efekt wcześniej wspomnianych zmian na rynku pracy. Dziś biuro jest ważnym narzędziem employer brandingowym, które niejednokrotnie decyduje, czy dany kandydat przyjmie ofertę pracy. Dlatego deweloperzy przykładają tak dużą uwagę do kreowania atrakcyjnych przestrzeni dookoła swoich inwestycji.