Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT, usługi budowlane wykonane w 2017 roku, są rozliczane na zasadzie odwrotnego obciążenia. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy zmieniającej jednym z głównych założeń nowych przepisów jest ograniczenie wyłudzeń podatku VAT oraz unikania opodatkowania przy usługach budowlanych, uznanych przez organy podatkowe za szczególnie podatne na te oszustwa. Dodatkowo zmodyfikowano zasady weryfikacji zwrotów. Mechanizm odwrotnego obciążenia obok – działań kontrolnych stanowi jeden z głównych elementów działań zmierzających do wyeliminowania oszustw i nadużyć podatkowych.
Nowelizacją dodano załącznik nr 14 do ustawy o VAT, w którym wymieniono usługi budowlane objęte odwrotnym obciążeniem. Podatnicy mający problem ze sklasyfikowaniem świadczonych przez siebie usług w oparciu o PKWiU, powinni złożyć do Głównego Urzędu Statystycznego wniosek o nadanie symbolu klasyfikacyjnego (PKWiU). Takie działanie może pomóc podatnikom głownie przy klasyfikacji usług kompleksowych czy mieszanych, która może nastręczać problemów i zapobiec ewentualnych sporów z urzędem skarbowym w przyszłości. Z takim wnioskiem należy się pospieszyć, gdyż na opinię z GUS-u można czekać nawet do 2 miesięcy.
Zgodnie z nowymi przepisami rozliczenia podatku VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia będą obejmować wyłącznie usługi świadczone przez podwykonawców. Ponieważ nowe przepisy nie określają co należy rozumieć pod pojęciem podwykonawcy, warto odnieść się z tym zakresie do definicji zawartej w słowniku języka polskiego. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy.
W praktyce oznacza to, że podwykonawcy będą wystawiać głównemu wykonawcy faktury bez podatku VAT i sami nie będą rozliczali podatku VAT. Rozliczenie pomiędzy głównym wykonawcą a inwestorem nastąpi już na zasadach ogólnych. Ponadto do rozliczenia podatku VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia zobowiązani są podatnicy VAT czynni (niekorzystający ze zwolnienia), nabywający usługi budowlane, tylko wówczas gdy drugą stroną transakcji jest zarejestrowany podatnik VAT czynny.
Nowe przepisy doprecyzowują także terminy i zasady zwrotu podatku. Organy podatkowe, w celu zbadania czy zwrot jest zasadny, prześledzą cały łańcuch obrotu, weryfikując rozliczenia innych podmiotów biorących udział w tym łańcuchu. W konsekwencji podwykonawcy muszą liczyć się z kontrolą organów podatkowych związaną z tym zwrotem. Kontroli krzyżowych nie unikną prawdopodobnie również wykonawca i inwestor uczestniczący w tym samym łańcuchu usług.