Zmiany, które prezydent będzie proponował, dotyczą tych elementów ustawy, które wywołują największy niepokój przedsiębiorców, szczególnie tych mniejszych, których nie stać na wyrafinowane analizy prawne. Podstawowym celem jest to, by zwiększyli poziom poczucia bezpieczeństwa podatników zarówno poprzez mechanizmy systemu prawnego, jak i funkcjonowanie organów podatkowych – komentuje Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
Propozycja Kancelarii Prezydenta składa się z siedmiu postulatów, z których pierwszy ma pomóc w wyrównaniu szans podatnika w ewentualnym sporze z administracją skarbową. Chodzi o przyjęcie zasady rozstrzygania wątpliwości w oparciu o istniejący system prawny i zebrane dowody na korzyść płatnika – wyjaśnia Dziekoński. – Oznacza to również wskazówkę do postępowania w przypadku rozstrzygania sporów przed sądami administracyjnymi. W ten sposób będzie się kształtowała nowa linia orzecznicza, która wyznaczy sposób działania urzędników oraz wprowadzi zmiany w strukturze prawa materialnego dotyczącego podatków.
Kolejna zmiana to ograniczenie przedawnienia podatkowego. Dziś formalnie zobowiązanie podatkowe traci ważność po pięciu latach, lecz urzędnicy mają możliwość wydłużenia tego okresu. Przez możliwości techniczne i różne zabiegi administracyjne de facto można przedłużać je w nieskończoność. Proponujemy, aby ten okres nie był dłuższy niż trzy lata – wskazuje sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
Powyższy postulat związany jest z koniecznością wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który w zeszłym roku orzekł, że okres przedawnienia podatkowego musi być jednoznaczny i czytelny, zaś zasada, zgodnie z którą zobowiązania skarbowe mu nie podlegają, jest niezgodna z ustawą zasadniczą. Trybunał wskazał na konieczność gwarancji poczucia stabilności funkcjonowania podatników, wskazując również na możliwość zastosowania bezterminowego zabezpieczenia hipotecznego bądź majątkowego w odniesieniu do potencjalnych zobowiązań – przypomina Olgierd Dziekoński.
Z terminem przedawnienia związana jest także kolejna propozycja prezydenta, uniemożliwiająca egzekucję majątku podatnika tuż przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania. Jeżeli urząd nie jest w stanie przez pięć lat wypracować decyzji, to trzy miesiące przed upływem terminu nie powinien już stosować egzekucji z majątku podatnika – podkreśla prezydencki minister.
Kancelaria Prezydenta proponuje również, by organy skarbowe odstępowały od konieczności prowadzenia postępowań w sprawach błahych, o mało istotnym znaczeniu, w których wartość sprawy niższa jest np. od kosztów korespondencji.
Wśród postulatów znalazło się również ujednolicenie przepisów dotyczących miejsca przeprowadzenia kontroli skarbowej. Dzisiaj mamy rozbieżność między ustawą, która pozwala prowadzić kontrolę w miejscu przechowywania ksiąg rachunkowych, a ustawą o działalności gospodarczej, która wskazuje, że musi być ona prowadzona w siedzibie firmy – zwraca uwagę sekretarz stanu.
Prezydent uważa, że korekty wymaga również przepis dotyczący uzasadnień do poprawek w deklaracjach podatkowych. Obowiązek ten często oznacza dla podatnika konieczność zatrudnienia osób, które posiadają przygotowanie, niezbędne do stworzenia takiego uzasadnienia, nawet jeśli korekta dotyczyła błędu w obliczeniach. Zgodnie z propozycją podatnik będzie mógł takie uzasadnienie złożyć, ale nie będzie to obowiązkowe, pod warunkiem, że nie wystąpi o to urząd.
Istotna dla podatników będzie również zmiana przepisu dotyczącego konieczności zmniejszania kosztów uzyskania przychodów o kwoty wynikające z nieuregulowanych faktur czy rachunków. Obowiązek ten wprowadziła ustawa, która weszła w życie na początku 2013 roku. Już wtedy podkreślano, że może ona przysparzać podatnikom dużo problemów – argumentuje Dziekoński. – Prezydent podpisał ustawę, bo zawierała inne korzystne i potrzebne rozwiązania. Tymczasem korekta kosztów jest poważnym obciążeniem dla podatnika, bo musi być prowadzona na bieżąco. Proponujemy znieść tę obligatoryjną zasadę.
Propozycje prezydenta z założenia mają wesprzeć zmiany przygotowywane przez rząd. W ostatnich tygodniach działalność rozpoczęła Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego i Rada Podatkowa przy ministrze finansów – eksperci z obu tych organizacji będą pracować nad zmianami w prawie podatkowym tak, by przepisy były prostsze i przyjaźniejsze dla podatników.
Zadaniem Komisji jest przygotowanie nowego projektu ustawy, który zastąpi obecną ustawę Ordynacja podatkowa, a także uczestniczenie w całym procesie legislacyjnym nad tym aktem prawnym. Zgodnie z harmonogramem prac przygotowanie wstępnych założeń powinno zająć ok. czterech miesięcy, a ostateczne założenia nowej ordynacji powinny być gotowe w III kwartale przyszłego roku.