Jednym z podstawowych założeń polityki zrównoważonego rozwoju jest minimalizacja zapotrzebowania na energię. Dyrektywna Unii Europejskiej 2010/20/UE jasno pokazuje kierunek nowoczesnego budownictwa – po 2020 r. powstawać będą obiekty niemal zeroenergetyczne. Na zmieniające się realia rynku oraz prawo budowlane przygotowuje nas m.in. nowe Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Wodnej, które 1 stycznia 2014 r. wprowadziło szereg zmian do tematu warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie.
W wielu krajach europejskich, także w Polsce, podejmowane są działania zmierzające do racjonalizacji wykorzystania energii i wdrażania nowych, wysokoefektywnych systemów okiennych, drzwiowych i fasadowych – mówi dr inż. Andrzej Polijaniuk, dyrektor ds. marketingu i produktu Schüco International Polska. Nowe rozporządzenie nie ominęło więc także branży stolarki okiennej. Zmieniły się wymagane wysokości poszczególnych współczynników dotyczących charakterystyki energetycznej okna.
Co z tym „g”?
Jednym z nich jest tzw. Solar Factor, czyli współczynnik g, który informuje nas, jaka ilość promieniowania słonecznego przedostanie się przez przegrodę przeźroczystą do pomieszczenia. Wcześniej eksperci z dziedziny audytu energetycznego oraz producenci przeszkleń przekonywali nas, że im wyższe g, tym lepiej, a większa ilość światła w bezpośredni sposób przekłada się na zyski z energii słonecznej (chociażby, gdy ciepło pobrane w sezonie grzewczym przez szyby wykorzystywane jest do ogrzania obiektu dzięki instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła). Obecnie panuje tendencja odwrotna – analiza zalet i wad budownictwa energooszczędnego i pasywnego oraz zrewidowanie naszej wiedzy odnośnie tych dziedzin pozwoliło na refleksję. Okazuje się bowiem, że bardziej energochłonny jest proces chłodzenia obiektu, a nie jego ogrzewania. Przeszklenia pozyskujące dużą ilość energii zimą, w sezonie letnim są przyczyną przegrzewania się pomieszczeń. W związku z tym wysokość współczynnika g w nowym rozporządzeniu została zmniejszona z 0,5 do 0,35.
Przenikalność ciepła
Zmiany zaszły również w przypadku współczynnika przenikalności cieplnej. Przez długi czas za energooszczędne okna uważano te, które charakteryzują się parametrami Uw ≤1,7-1.8 W/m2K, co wynikało z obowiązujących przepisów – tłumaczy Andrzej Polijaniuk. Choć nie było definicji tego typu okna to z roku na rok wymagania minimalne coraz bardziej rozmijały się z realiami. Wraz z wejściem w życie w dniu 1 stycznia 2014 roku nowego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, minimalny współczynnik przenikania ciepła obniżono do Uw=1,3 W/m2K. Tym samym okna o takich parametrach stały się standardem. Choć analogiczne wymaganie obowiązuje w Niemczech od pięciu lat (EnEV 2009) w praktyce średni współczynnik przenikania ciepła produkowanego okna jest niższy od wymagania minimalnego o 37 proc. Tej tendencji sprzyjają coraz ostrzejsze wymagania dotyczące zapotrzebowania budynków na nieodnawialną energię pierwotną (EP) – kontynuuje.
Efektywność energetyczna a okna
Jak zatem dobrać rodzaj przeszklenia do danej inwestycji? Oprócz najnowszych przepisów należy wziąć pod uwagę szereg różnych czynników. Dobór okien o odpowiednich parametrach, takich jak co najmniej: współczynnik przenikania ciepła (Uw), przepuszczalność energii promieniowania słonecznego (g), przepuszczalność światła (LT), izolacyjność akustyczna (Rw), a także wielkości przeszkleń oraz ich wpływ na charakterystykę energetyczną budynku zależy od wielu czynników. Przede wszystkim będą to charakter użytkowania budynku, usytuowanie poszczególnych elewacji względem stron świata czy rodzaje zastosowanych rozwiązań przeciwsłonecznych – tłumaczy dr inż. Konrad Witczak, główny konsultant ds. efektywności energetycznej firmy BuildDesk Polska. Okna z jednej strony przyczyniają się do strat ciepła (ich współczynnik Uw jest najczęściej dużo wyższy aniżeli dla ścian czy dachu), z drugiej - umożliwiają pozyskanie ciepła ze słońca. Duża powierzchnia przeszkleń znacząco zwiększa zapotrzebowanie na moc zamówioną do ogrzewania, jak i moce urządzeń chłodniczych w przypadku budynków wyposażonych w klimatyzację. Poprawia się jednak komfort użytkowania pomieszczeń, ze względu na większy dostęp światła dziennego - podkreśla ekspert.
Warto podkreślić, że treść nowego rozporządzenie przekonuje nas, że równie ważną rolą okna jest ochrona przed nadmiernymi stratami ciepła, jak i ochrona przed nadmiernymi zyskami z promieniowania słonecznego. Wielu inwestorów nie zdaje sobie sprawy z tego, że wybór odpowiedniej stolarki okiennej zaważy nie tylko na estetyce obiektu, a przede wszystkim na jego efektywności energetycznej. Analiza danego rozwiązania z punktu widzenia opłacalności energetycznej jest wskazana tym bardziej, że okna kupowane są z myślą o długim okresie eksploatacji.
Energooszczędne okna w biurowcu
Temat energooszczędności przegród przeźroczystych jest jeszcze bardziej skomplikowany w przypadku obiektów typu biurowce oraz hotele, w których udział przeszkleń w elewacji nieustannie się zwiększa. Część nowoczesnych budynków jest nawet wznoszona z wykorzystaniem wielkopowierzchniowych przeszklonych powłok, czyli fasad strukturalnych. Na szczęście rozwiązania, które jeszcze dziesięć lat temu były niemożliwe, dziś są coraz powszechniej stosowane przez producentów przeszkleń. Interesująco rzecz ma się z punktu widzenia estetyki – w wersji strukturalnej profile są widoczne jedynie od strony pomieszczeń, na zewnątrz zaś fasada wygląda jak zbudowana w całości ze szklanych tafli przedzielonych subtelnymi liniami. Warstwa estetyczna nie została okupiona gorszymi parametrami termoizolacyjnymi, a zainstalowanie dużych przeszkleń nie oznacza wychładzania się pomieszczeń zimą i nadmierne nagrzewanie latem. Technologia produkcji fasad aluminiowych jest już na tyle zaawansowana, że możliwe jest projektowanie przeszklonych powłok budynków w standardzie pasywnym – tłumaczy Andrzej Polijaniuk. W zeszłym roku wprowadziliśmy fasady słupowo-ryglowe Schüco FW 50+.SI Green, spełniające rygorystyczne kryteria Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt i dodatkowo produkowane z wykorzystaniem surowców odnawialnych. To seria dedykowana w szczególności obiektom ubiegającym się o certyfikaty LEED i BREEAM. Kierunki rozwoju budownictwa jednoznacznie pokazują, że już teraz warto sięgać po znacznie lepsze technologie, aby również w przyszłości inwestycja zachowała atrakcyjność rynkową.