Wrocław w 2014 r.
Przez ostatnie dziesięć lat polski rynek nieruchomości biurowych prężnie się rozwijał i nawet drobne zachwiania w trakcie kryzysu mu w tym nie przeszkodziły. Według raportu międzynarodowej firmy doradczej w zakresie nieruchomości – Knight Frank w ciągu dekady nowoczesna powierzchnia biurowa powiększyła się w Polsce ponad dwukrotnie – z 2,7 mln do 7,14 mln mkw. Do tego współcześnie za rozrostem rynku biurowego idzie coraz lepsza jakość realizowanych inwestycji.
Stolica Dolnego Śląska niewątpliwie przyczynia się do takiego stanu rzeczy. Mimo że to Kraków zajmuje drugie miejsce wśród polskich miast z największą podażą nowoczesnej powierzchni biurowej (prym nieustannie wiedzie Warszawa), dystans między nim a Wrocławiem jest coraz mniejszy. Obecnie w mieście całkowita podaż biurowa wynosi 595 tys. mkw., z czego 60 tys. mkw. zostało dostarczonych na wrocławski rynek w 2014 r. Największymi zrealizowanymi projektami były: Green Day (14,5 tys. mkw.) i Wrocławski Park Biznesu II B4 (10,5 tys. mkw.). Popyt natomiast w minionym roku przewyższył podaż. Podpisano umowy najmu na łączną powierzchnię 95,4 tys. mkw., z przeważającą liczbą umów typu pre-let. Wzmożone zapotrzebowanie na biura, zwłaszcza w sektorze usług nowoczesnych dla biznesu, spowodowało, że to właśnie we Wrocławiu w 2014 r. przeprowadzono największe transakcje wśród rynków regionalnych: HP Global Business Center – odnowienie umowy w Renomie (10,7 tys. mkw.) i pre-let w Dominikańskim (16,4 tys. mkw.) oraz Nokia Networks – pre-let w West Gate (14 tys. mkw.).
Ponadto pod względem inwestycji biurowych w trakcie realizacji Wrocław posiada obecnie największy wolumen. W budowie pozostaje ok. 170 tys. mkw. biur i szacuje się, że w 2015 r. całkowita powierzchnia biurowa we Wrocławiu wyniesie ok. 690 tys. mkw.
Co przyciąga inwestorów do Wrocławia?
Po pierwsze, silna i stabilna gospodarka. We Wrocławiu zachowany jest balans między sektorem usługowym a tradycyjnym przemysłem. Dzięki temu miasto rozwija się równomiernie i stwarza odpowiednie warunki dla kształtowania bazy nowoczesnych powierzchni biurowych oraz dla krajowych i zagranicznych inwestycji.
Po drugie, dogodna lokalizacja. Wrocław leży w samym sercu Europy, na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych. Do tego województwo dolnośląskie graniczy z Republiką Czeską oraz z Niemcami, dlatego też jego stolica ma duży udział w eksporcie i imporcie z tymi państwami. Dzięki dogodnej lokalizacji inwestorzy oszczędzają czas i pieniądze, zapewniając jednocześnie najwyższe standardy logistyki dostaw – mówi Patryk Czernik, główny specjalista ds. wynajmu w Archicomie.
Po trzecie, dostępność wykształconych pracowników, absolwentów najbardziej pożądanych kierunków technicznych i nauk ścisłych, znających język angielski, a także często również niemiecki.
Po czwarte, świetnie wykształcona, nowoczesna infrastruktura komunikacyjna, która pozwala na wygodne i w miarę możliwości szybkie podróżowanie oraz transport towarów. Wrocław ma bardzo dobre połączenia z najważniejszymi miastami i regionami Europy. Port lotniczy im. Mikołaja Kopernika obsługuje bezpośrednie połączenia z ponad trzydziestoma punktami w Europie. Do tego stolica Dolnego Śląska posiada Inteligentny System Transportu. Dzięki temu przejazd przez miasto tramwajem lub autobusem, nawet w godzinach szczytu, nie jest utrudniony.
Po piąte, wsparcie ze strony władz miasta i instytucji lokalnych. Inwestorzy doceniają opiekę przed- i poinwestycyjną, jaką miasto otacza przedsiębiorców. W mieście działa Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej (ARAW), która zajmuje się m.in. pozyskiwaniem inwestycji zagranicznych. Inwestorzy mogą skorzystać również z pomocy projektu Invest in Wrocław. Jego celem jest wsparcie przedsiębiorców w kluczowych kwestiach na poszczególnych etapach zakładania działalności gospodarczej w Polsce, doradztwo w zakresie dostępnej pomocy publicznej oraz zagadnień związanych z polskim prawem podatkowym, pośredniczenie w kontaktach z lokalnymi władzami itp. Ponadto na terenie stolicy Dolnego Śląska prężnie działa kilka inkubatorów przedsiębiorczości udostępniających młodym przedsiębiorcom powierzchnię biurową, wsparcie w takich dziedzinach jak: księgowość, prawo, administracja, networking czy relacje B2B oraz służących radą najlepszych mentorów i trenerów w Polsce.
Segment premium
We Wrocławiu inwestorzy coraz chętniej stawiają biurowce klasy A, o wysokim standardzie. Są to najczęściej budynki mixed-use. W jednym obiekcie połączonych jest wiele funkcji, np. jednocześnie występują: biura, apartamenty, hotel, restauracja, kawiarnia, klub fitness i lokale handlowo-usługowe. Biura najwyższej klasy cieszą się popytem. Takie powierzchnie mogą być traktowane jako siedziba własnej firmy, ale równie dobrze jako produkt buy-to-let, czyli do wynajmowania. Wybór odpowiedniej lokalizacji i budynku daje szansę na stabilne dochody – mówi Krzysztof Jabłoński z Iglica Nieruchomości. Deweloperzy nieczęsto oferują biura na sprzedaż, a w segmencie premium to wyjątkowa rzadkość – dodaje.
Przykładem inwestora, który zdecydował się na sprzedaż lokali biurowych może być OVO Wrocław. Wielofunkcyjny kompleks powstaje w centrum miasta. Na dziewięciu kondygnacjach powstają: penthouse’y, apartamenty, biura, pięciogwiazdkowy hotel DoubleTree by Hilton, lokale handlowo-usługowe, klub fitness z basenem, kasyno, sala balowa i centrum konferencyjne. Właściciele biur, ich pracownicy i partnerzy będą mogli korzystać ze wszystkich wymienionych funkcji, a dodatkowo udostępniona zostanie im usługa concierge.
Biura OVO Wrocław to unikatowy produkt. Ich powierzchnia jest mniejsza niż w typowych biurowcach, ale odpowiada zapotrzebowaniu na rynku. Biura są ważną częścią inwestycji i jej wizji – stylu życia, innowacyjności, prestiżu – opowiada Shuckie Ovadiah, inwestor i CEO OVO Wrocław. Firma, która kupi tutaj biuro, ma podobną wizję i planuje na stałe związać się z tym miejscem – dodaje.
Inwestor przewiduje, że biura będą wybierały firmy dynamiczne, innowacyjne i kreatywne, oferujące, podobnie jak OVO Wrocław, unikatowy produkt i usługi. Dobrym przykładem będzie branża IT, finansowa, reklamowa, multimedialna lub związana z architekturą i designem. Obecnie sprzedaliśmy pięć lokali biurowych, co stanowi 20 proc. dostępnej powierzchni. Jeden z naszych klientów kupił dwa apartamenty oraz dwa biura. To pokazuje, że OVO stwarza dobre warunki do komfortowego łączenia życia i pracy w jednym miejscu – zdradza Ewa Omasta, Manager ds. Sprzedaży i Marketingu OVO Wrocław.
W ofercie pozostały jeszcze 23 lokale biurowe. Większość z nich o powierzchni ok. 100 mkw., ale dostępne są również większe jednostki oraz istnieje możliwość zaprojektowania wnętrz na potrzeby danej firmy. Cena za metr kwadratowy wynosi 11,5 tys. zł netto.
Innym przykładem wielofunkcyjnego kompleksu jest nagradzany za swoją niezwykłą architekturę Thespian. Apartamenty współistnieją tu z częścią usługową. Kolejnym może być Bema Plaza, w którym funkcjonują biura, sklepy, restauracje i apartamenty, oraz Sky Tower – najwyższy budynek mieszkalno-biurowy w Polsce, składający się z: galerii handlowej, biur, apartamentów i tarasu widokowego.
Rynek luksusowych powierzchni biurowych w Polsce jest perspektywiczny. Powstaje coraz więcej obiektów, które nie tylko oferują biura, ale także łączą w jednej bryle dużo więcej funkcji. Co więcej, mieszkańcy apartamentowców oraz użytkownicy biur stają się bardziej wymagający i szukają wyjątkowo luksusowej oferty oraz unikatowych rozwiązań – tłumaczy Shuckie Ovadiah, inwestor i CEO OVO Wrocław.
Sprzedaż biur przez inwestorów nadal jest jednak rzadkością, zdecydowanie dominuje wynajem. W 2014 r. we Wrocławiu średnie miesięczne ceny najmu mkw. powierzchni biurowej wahały się między 12 a 13 EUR (do czynszu umownego należy doliczyć około 15 zł/mkw./miesiąc kosztów eksploatacyjnych). Przy czym stawka wynajmu biur klasy A i B w centrum miasta dochodziła średnio do 14–15,5 EUR.