Ustawa śmieciowa, która w życie weszła z początkiem lipca 2013 roku, wzbudza podzielne opinie. Zwolennicy podkreślają pozytywny wpływ na środowisko, związany z promocją segregacji odpadów. Przeciwnicy zwracają uwagę natomiast na niedociągnięcia w nowych przepisach. Ustawa nałożyła na gminy obowiązek zorganizowania systemu odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, przy czym dotyczy to głównie gospodarstw prywatnych. W przypadku nieruchomości komercyjnych samorządy mają wybór – mogą wziąć to zadanie na siebie lub też zostawić je przedsiębiorcom.
Czy przedsiębiorcy mogą być zadowoleni z nowej ustawy? Analizując "przyjazność" ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dla przedsiębiorców należy brać pod uwagę głównie aspekt ekonomiczny oraz jakość (terminowość) obsługi – wyjaśnia Katarzyna Rudnicka, Prezes Zarządu Vivenge Sp. z o. o. i ekspert konferencji Future4Build. Przedsiębiorcy w wielu Gminach, które zdecydowały się na odbiór odpadów z nieruchomości niezamieszkałych, zwracają uwagę na istotny wzrost cen usług. Wzrost ten w niektórych przypadkach sięga nawet 200%. Firmy wolałyby zatem pozostać w "starym" systemie i podpisywać umowy indywidualnie z podmiotami świadczącymi usługi w zakresie odbioru odpadów. W "nowym" systemie stracili oni bowiem możliwość wyboru usługodawcy w oparciu o zasady konkurencyjności i stali się wyłącznie płatnikiem lokalnego podatku. Ponadto firmy nie mogą w obecnym systemie samodzielnie określać terminu odbioru odpadów – gdyż są one narzucone odgórnie przez gminy.
Katarzyna Rudnicka zwraca również uwagę na niekorzystną sytuację osób, które działalność prowadzą w miejscu zamieszkania. Są one zobowiązane do wnoszenia opłat zarówno do gminy (za odpady prywatne), jak i innych firm usługowych, które zajmują się odpadami wytwarzanymi w ramach prowadzonej działalności. Dotyczy to przypadku, gdy samorządy nie przejęły obowiązku odbioru odpadów od przedsiębiorców oraz gdy wytwarzane w firmie odpady są inne niż typowe odpady komunalne. Taki przedsiębiorca musi również posiadać osobne pojemniki na wytwarzane odpady (osobne na odpady "mieszkalne" i "firmowe"). Według informacji jakie do mnie spływają, w skali całego kraju stosunkowo niewiele samorządów zdecydowało się na odbiór odpadów od przedsiębiorców – mówi ekspert konferencji Future4Build.
Atutem nowej ustawy, podkreślanym przez szereg ekspertów, jest aspekt związany z segregacją odpadów. Wprowadzenie segregacji ułatwi natomiast kolejne procesy, polegające na dalszym przetwarzaniu odpadów (odzysk, recykling), co z kolei spowoduje między innymi obniżenie zużycia energii na dodatkowe działania – mówi Katarzyna Rudnicka. Ogromne w moim odczuciu znaczenie ma fakt, iż wprowadzenie nowych przepisów winno znacząco ograniczyć tworzenie nielegalnych wysypisk śmieci. Eksperci pracujący w programie BrandBility będącego Inicjatywą Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact opracowują właśnie raport, który pokaże sytuację i poziom nielegalnych wysypisk w Polsce. Mamy wielką nadzieję, że wdrożone 1 lipca zmiany znakomicie wpłyną na poprawę sytuacji, i że nasze coroczne raporty będą systematycznie wykazywały poprawę w tym zakresie.
W kontekście ustawy śmieciowej warto poruszyć temat zrównoważonego rozwoju, który podkreślany jest obecnie nie tylko przez ekologów, ale również przez przedstawicieli biznesu i samorządy. 6 i 7 listopada platformą do rozmów stanie się konferencja Future4Build, która odbędzie się na terenie EXPO XXI w Warszawie. Zarządzanie odpadami będzie jednym z przedmiotów dyskusji w ramach tego wydarzenia. W niektórych gałęziach przemysłu blisko 100 proc. wszystkich odpadów już dziś może być poddawana recyklingowi, odzyskowi lub może być wykorzystana gospodarczo. Rozsądne gospodarowanie odpadami może przynosić zarówno korzyści ekonomiczne, jak i środowiskowe – komentuje Svetlana Robinson, Event Director Future4Build – Future4Build jest miejscem, w którym kompleksowo omawiamy wszelkie zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem. Tegoroczna edycja poświęcona jest idei zrównoważonego rozwoju miast. Gospodarowanie odpadami to tylko jeden z tematów, które będziemy poruszać.